جرثقیل‌های صنعتی به انواع جرثقیل سقفی،جرثقیل دروازه ایو جرثقیل  نیم دروازه ایمحدود نمی‌شوند و انواع بسیار متنوعی دارند .در زیر به ذکر نام و توضیح برخی از انواع مهم جرثقیل می‌پردازیم.

جرثقیل‌های قطبی: جرثقیل‌های قطبی خود نوعی جرثقیل سقفی و دروازه‌ای هستند که در مسیر دایره‌ای حرکت می‌کنند. این جرثقیل‌ها در نیروگاه‌ها و صنایع ساخت هواپیما بسیار استفاده می‌شوند.

جرثقیل بازویی: جرثقیل‌های بازویی مانند بازویی بر روی ستون و یا دیواری نصب می‌شوند. دایره کار این جرثقیل‌ها محدود است از این‌رو این جرثقیل‌ها در فضای محدود استفاده می‌شوند.

جرثقیل‌های ساختمانی: از این جرثقیل‌ها برای ساخت‌وساز ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این جرثقیل‌ها بانام تاور کریننیز شناخته می‌شوند. تاور کرین ها جرثقیل‌های عظیمی هستند که در صنایع ساختمان‌سازی و برج‌سازی استفاده می‌شوند. همانطور که از نام این جرثقیل‌ها پیداست کلمه tower تاور به معنی برج می باشد.. جرثقیل‌های ساختمانی دارای دو نوع چرخان و مداری می‌باشند.

جرثقیل‌های حمل ماشین: جرثقیل‌های حمل ماشین جرثقیل‌های نسبتا کوچکی هستند که برای حمل انواع خودرو یا کامیون‌ها استفاده می‌شوند.

جرثقیل‌های هیدرولیک: جرثقیل‌های هیدرولیک دارای دو نوع اصلی ثابت و متحرک می‌باشند.

هر چند ما در این مطلب سعی کردیم که  به توضیح معروف ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع جرثقیل‌ها بپردازیم اما قطعا جرثقیل‌ها انواع بسیار بیشتری ازآنچه در این مطلب ذکرشده اند دارند.

جرثقیل‌های ریلی دارای راهبری ریلی هستند. این جرثقیل‌های می‌توانند بر روی ریل‌های قطار حرکت کنند و یا سیستم حرکتی دروازه‌ای داشته باشند. جرثقیل‌های دروازه‌ای مورداستفاده در بندرها، جرثقیل‌های سقفی و جرثقیل‌های نیم دروازه‌ای و حتی تاور کرین ها نیز ازجمله جرثقیل‌های ریلی هستند.

مركز تحقيقات و تعليمات حفاظت فني و بهداشت‌کار مقررات عمومی برای استفاده و کار کردن با جرثقیل تعیین کرده است. کلیه مجموعه‌هایی که از جرثقیل‌های صنعتی  استفاده می‌کنند موظف به رعایت پروتکل‌ها و مقررات تعیین‌شده می‌باشند. با یک جستجوی ساده در گوگل با عبارت مقررات عمومی جرثقیل می‌توانید مقررات و قوانین ذکرشده را مشاهده نمایید. در زیر برخی از موارد ذکرشده در آئین‌نامه مقررات مرکز بهداشت‌کار را ذکر می‌کنیم.

-اپراتورهای جرثقیل باید دوره کار با جرثقیل های سقفیو جرثقیل دروازه ایرا گذرانده باشند.

-پلاک مشخصات جرثقیل و اطلاعات تولید کننده آن باید به صورت واضح بر روی پل جرثقیل نصب‌شده باشد و از راه دور قابل مشاهده باشد.

-سازنده جرثقیلموظف به ارائه کلیه اطلاعات مربوط به جرثقیل به خریدار می‌باشد.

-جرثقیل می‌بایست مجهز به نشانگر وزن بار باشد.

-روشنایی کابین برای جرثقیل در نظر گرفته شود.

شیشه کابین مجهز به آبپاش و برف پاک‌کن باشد.

جرثقیل‌ها حتما باید به سیستم ارت متصل باشند.

-جوشکاری بر روی قرقره‌های ممنوع می‌باشد

مقررات فراوانی دیگری نیز وجود دارد که باید به صورت کامل توسط کارفرما و مسئولان فنی و اپراتورهای جرثقیل به صورت دقیق اجرا شوند.

بسیاری از انواع و قطعات جرثقیل وارداتی هستند و از کشورهای مختلف  وارد ایران می‌شوند. دانستن نام انگلیسی انواع جرثقیل می تواند برای فعالین این حوزه مهم است. ازاین‌رو لازم می‌دانیم در اینجا برخی از نام‌ها و اصطلاحات جرثقیل به زبان انگلیسی را ذکر کنیم.

جرثقیل سقفی:overhead crane

جرثقیل دروازه ای: gantry crane

نوعی جرثقیل سقفی: monorail crane

جرثقیل برج:Tower crane

جرثقیل نیم دروازه ای: half-gate crane

جدا از اندازه و ظرفیت جرثقیل موردنیاز، عوامل مختلفی وجود هستند که بر نحوه انتخاب قطعات جرثقیلتأثیرگذار می‌باشند. عوامل آب و هوایی یکی از این عوامل می‌باشد. برای مثال شرایط آب و هوایی در مناطق سردسیر روسیه با شرایط آب و هوایی کشورهای حوزه خلیج فارس بسیار متفاوت است. ازاین‌رو جرثقیل‌های مورد استفاده در این مناطق نیز قطعا متفاوت خواهند بود. در زیر برخی از علل و عوامل مهم در نحوه  انتخاب قطعات مهم جرثقیل را ذکر می‌کنیم.

میزان ارتفاع از سطح دریا: هر چه جرثقیل مورد استفاده در سطح بالاتری از دریا باشد به دلیل رقیق شدن هوا موتورهای جرثقیل سریعتر داغ می‌شوند. در این شرایط باید از موتورها با توان کمتری استفاده شود و یا از فن‌های خارجی برای خنک کردن موتور جرثقیل استفاده شود.

دمای محیط: دمای محیط تاثیر مستقیم بر دمای جرثقیل دارد و بالطبع دمای غیر طبیعی برای جرثقیل باعث کاهش کارایی آن می‌شود. برای مثال جرثقیل‌هایی که در صنایع ذوب‌آهن استفاده می‌شوند به دلیل اینکه در معرض گرمای بسیاری زیادی قرار دارند باید خصوصیات ويژه ای داشته باشند و در برابر گرما مقاوم باشند.

سرعت باد: سرعت باد معمولا بر جرثقیل‌های بیرونی نظیر جرثقیل‌های دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای تأثیرگذار است. سرعت‌بالای باد باعث کندی کارکرد جرثقیل می‌شود و می‌تواند حتی خطرساز نیز باشد.

عوامل خوردگیو رطوبت: خوردگی از عواملی هست که می‌تواند باعث کاهش عمر جرثقیل شود. جرثقیل‌های ساخته‌شده از فولاد در مقابل خوردگی بسیار مقاوم هستند.

وجود مواد قابل اشتعال: مواد قابل اشتعال می‌تواند منجر به ایجاد آتش‌سوزی در محیط جرثقیل شود.

سقوط جرثقیل از  جمله اتفاقاتی هست که هرازگاهی خبر آن به گوش می‌رسد. یکی از بحث‌برانگیزترین این موارد سقوط جرثقیل در شهر  مکه بود که باعث کشته و مجروح شدن چندین زائر از جمله یک زائر ایرانی شد. جرثقیل‌ها به دلیل وزن بسیار زیاد و ارتفاع بالایی که دارند در صورت سقوط می‌توانند بسیار خطرناک و مرگبار باشند و خسارات زیادی را به بار بیاورند.

بیشترین موارد سقوط جرثقیل مربوط به جرثقیل های تاورمی باشد. جرثقیل‌های تاور در ساختمان‌سازی و برج‌سازی استفاده می‌شوند. ارتفاع این جرثقیل‌ها بسیار بلند است و به دلیل ساختاری که دارد در صورت بروز شرایط خاص امکان سقوط این جرثقیل‌ها وجود دارد.

یکی از مواردی که می‌تواند به چپ شدن و سقوط جرثقیل‌های تاور بیانجمد وزن بسیار زیاد بار هست. در صورتی که بار جرثقیلی باری بیشتر از حد توان آن بلند شود ممکن است مشکلاتی بسیاری پیش آید که یکی از این موارد واژگون شدن جرثقیل است.

در جرثقیل‌هایی که از پایه های متحرک استفاده می‌کنند زمینی و محلی  که پایه ها روی آن قرار می‌گیرند باید توانایی تحمل وزن و قدرت وارده را داشته  باشد. در صورتی که پایه های تحمل این وزن را نداشته باشند ممکن است پایه ها در زمین فروروند همین باعث واژگون شدن جرثقیل می‌شود. در جرثقیل‌های دروازه‌ای نیز باید دروازه‌ها یا پایه ها به صورت کاملا اصولی در زمین نصب شود.

امکان سقوط جرثقیل‌های دروازه‌ای، نیم دروازه‌ای و سقفی

امکان سقوط جرثقیل های سقفی،جرثقیل نیم دروازه ایوجرثقیل دروزاه ایبه دلیل ساختار آن تقریبا غیر ممکن است.ساختار این جرثقیل‌ها به صورت 8 فارسی هست به‌طوری‌که پایه ها و دروازه‌های بسیار قدرتمندی در زیر این جرثقیل‌ها وجود دارد که امکان سقوط آن را به صفر می‌رساند.خطراتی که جرثقیل‌های سقفی ،دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای را ممکن است تحدید کند غالبا مواردی همچون پاره شدن سیم بکسل،شکستن جوش یا شکستن ریل ها می‌باشد.شکستن جوش یا ریل ممکن در موارد بسیار نادری ممکن است به سقوط این جرثقیل‌ها منجر شود.

سرویس به موقع و رفع مشکلات جرثقیل در کمترین زمان ممکن می‌تواند امکان وقوع مشکلات برای جرثقیل را به حداقل برساند.

افزایش قیمت کالاها و ماشین آلات بسیاری از مشتریان را مجبور کرده است که به سراغ دستگاه‌ها و تجهیزات دست‌دوم بروند. در میان استفاده‌کنندگان از جرثقیل این مورد بیش از سایر کسب‌وکارها به چشم می‌خورد. جرثقیل‌های بزرگ و صنعتی  به دلیل قیمت بسیار بالا و مشکلات واردات، کمیاب و گران شده اند. بسیاری از مشتریان ناچار هستند به سراغ خرید جرثقیل‌های دست‌دوم بروند. در زیر به توضیح برخی از جرثقیل‌های دست‌دوم که آمار خریدوفروش زیادی در بازار دارند می‌پردازیم.

جرثقیل تاورکرین دست‌دوم

جرثقیل‌های تاورکرین در ساخت‌وساز برج ها و آپارتمان‌های استفاده می‌شود. به دلیل کم شدن ساخت‌وساز در سال های اخیر خریدوفروش این جرثقیل‌ها کاهش داشته است. با این حال این جرثقیل‌ها روز به روز ران تر می‌شوند. در حال حاضر جرثقیل‌های تاور کرین با هراندازه‌ای را می‌توان به صورت دست‌دوم خریداری و استفاده کرد.

جرثقیل سقفی دست‌دوم

جرثقیل‌های سقفی ازجمله پرمصرف ترین جرثقیل‌ها هستند. در سال های اخیر آمار خریدوفروش این جرثقیل‌ها افزایش فراوان داشته است. تعطیلی برخی کسب‌وکارها و فروش این جرثقیل‌ها توسط کارفرمایان قبلی و گران بودن جرثقیل‌های نو برای خریداران، بازار عرضه و تقاضای جرثقیل‌های سقفی دست‌دوم را داغ‌کرده است. قیمت جرثقیل‌های سقفی دست‌دوم براساس مدت زمان کارکرد، اندازه و لوازم و تناژ جرثقیل محاسبه می‌شود.

جرثقیل دروازه‌ای دست‌دوم

جرثقیل‌های دروازه‌ای شامل دروازه‌ها و جرثقیل می‌باشد. خریدوفروش جرثقیل‌های دروازه‌ای دست‌دوم کمتر از جرثقیل‌های سقفی و تاور کرین است.

قطعات دست‌دوم جرثقیل:

خریدوفروش قطعات دست‌دوم جرثقیل از جمله گیربکس، موتور قلاب، کالسکه و... بسیار دیده می شود. قطعات دست‌دوم سالم و در حد نو می‌توانند گزینه مقرون‌به‌صرفه‌ای برای خرید باشند. اما باید همواره دقت داشت که امنیت را فدای قیمت ارزان قطعات نکنیم. در صورت خرید قطعه معیوب و مشکل‌دار، این مورد می‌تواند خسارات مالی و جانی در پی داشته باشد.

خریدوفروش جرثقیل به دلیل قیمت بسیار بالای آن نیازمند دانش تخصصی در مورد جرثقیل است. خریداران باید به صورت همه جانبه کلیه موارد را در نظر بگیرند تا بتوانند خریدی ایده آل و مناسب داشته باشند. مجموعه جرثقیل مکاترونیک آریا خریدوفروش انواع جرثقیل‌های سقفی، دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای را انجام  می‌دهد.

دهانهجرثقیلدروازه‌ایونیمدروازه‌اییکیازفاکتورهایمهمدرتعیینقیمتواهمیتجرثقیلاست. دهانهجرثقیلیاعرضجرثقیل، بستهبهتناژونیازمجموعهتعیینمی‌شود.

این مقاله به مشکل کنترل مؤثر و قوی جرثقیل سقفی سه‌بعدی (جرثقیل دروازه‌ای) تحت عدم قطعیت جرم محموله می‌پردازد، جایی که عملکرد کنترل ثابت است.

پیشنهاد می‌شود از تکنیک کنترل حالت لغزشی برای طراحی کنترل‌کننده حلقه بسته به دلیل استحکام آن، بدون در نظر گرفتن عدم قطعیت‌ها و غیر خطی‌های سیستم جرثقیل تحت عمل، استفاده شود. شبکه عصبی تابع پایه شعاعی برای ساخت مکانیسم تطبیقی ​​برای تخمین دینامیک ناشناخته مورد بهره‌برداری قرارگرفته است. مهم‌تر از همه، روش‌های انطباق از تئوری لیاپانوف مشتق شده‌اند تا نه‌تنها پایداری سیستم کنترل حلقه بسته را تضمین کند، بلکه ماتریس جرم و وزن بار محموله ناشناخته و نامشخص را نیز تقریب می‌کند، که ثبات عملکرد کنترل را حفظ می‌کند، اگرچه جرم محموله می‌تواند متفاوت باشد.

علاوه بر این، نتایج به‌دست‌آمده با پیاده‌سازی الگوریتم پیشنهادی در شبیه‌سازی‌ها، اثربخشی رویکرد پیشنهادی و سازگاری عملکرد کنترل را نشان می‌دهد، اگرچه جرم محموله نامشخص است.

جرثقیل سقفی سه‌بعدی (3 بعدی) که جرثقیل دروازه‌ای نیز نامیده می‌شود، به‌طور فزاینده‌ای نقش مهمی در بلند کردن و حمل‌ونقل کالاها و کانتینرها در بندرها دریایی یا کارخانه‌ها ایفا می‌کند، جایی که عملیات آن باید بسیار دقیق و ایمن باشد.

 بااین‌وجود، یک جرثقیل سقفی به‌عنوان یک سیستم مکانیکی کم‌تحرک مدل‌سازی می‌شود که در آن تعداد سیگنال‌های کنترلی که دارد کمتر از تعداد درجات آزادی آن (DoF) است. کم‌تحرکی می‌تواند منجر به نوسانات غیرمنتظره بار شود. مهم‌تر از آن، با توجه به عدم قطعیت جرم محموله، نوسانات غیرمنتظره می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد و ماشین‌آلات و کالاهای اطراف را تخریب کند.

 به‌منظور تضمین ایمنی و دقت در کار با جرثقیل دروازه‌ای، قابلیت اطمینان و پایداری قانون کنترل جرثقیل از شاخص‌های ضروری در طراحی یک کنترلر است. استراتژی‌های کنترلی زیادی برای جرثقیل در دهه‌های گذشته ارائه‌شده است. یک کنترل‌کننده نسبتاً ساده را می‌توان با قانون کنترل حلقه باز ارائه کرد، که در آن پیاده‌سازی آن بر روی جرثقیل ساده است، زیرا هیچ سنسوری موردنیاز نیست؛ بااین‌وجود، جرثقیل سقفی متکی به کنترل‌کننده حلقه باز می‌تواند به اختلالات خارجی مانند باران و باد زمانی که در محیط‌های بیرونی کار می‌کند بسیار حساس باشد.

با توجه به وجود کلمات تخصصی و فنی و محاسبات مختلف در این مقاله ، از ادامه ترجمه آن صرف‌نظر می‌کنیم. این مقاله حاوی مطالب بسیار فنی و مفیدی برای مهندسین جرثقیل است .برای مشاهده ادامه مقاله به زبان انگلیسی، بر روی لینک موجود در خط زیر کلیک کنید.

https://www.mdpi.com/2079-9292/9/4/657/htm